Een dramatische afloop.

In de stroom van patiënten gedurende het gezondheidskamp, ook een opvallend jong koppel. Het valt op hoe hij haar zorgvuldig naar binnen leidt bij de dokter. Na de consultatie vertrekken ze op dezelfde manier. Achteraf blijkt dat bij de jonge vrouw een hersentumor is vastgesteld. Na de eerste symptomen in februari van dit jaar werd in mei door een neuroloog de diagnose gesteld. Het rapport vermeldt dat de tumor ‘opereerbaar’ is…! lugubere grap als je bedenkt dat die mensen doodarm zijn, ziekteverzekering onbestaande is en zo’n operatie hier al gauw 6 à 7.000 euro kost.

Wanneer de jonge echtgenoot achteraf medicatie komt halen om de druk van de zwelling te verminderen, loop ik met de man mee. Dipak heet hij en Srijana is zijn vrouw. Ze is 27 jaar, ze hebben twee jonge kinderen en woonden tot voor kort in Itahari, in het Oosten van Nepal tegen de grens met India. Omdat ze hoorden dat het gezondheidskamp er aankwam zijn ze ingetrokken bij haar moeder in Gahate, in de hoop dat… .

Wanneer we bij het huis van de moeder aankomen ligt Srijana in de schaduw op een matje. Als ik haar groet gaat ze rechtop zitten maar ziet me niet: door de druk van de tumor op een bepaalde plaats in haar hersenen is ze blind geworden. Indien de druk nog toeneemt betekent dit voor haar het einde; Uiteraard kan ik niets beloven maar als ik bij het vertrek haar hand zoek, klemt ze zich heel even aan mij vast… ik voel háár paniek en míjn onmacht!

 

Srijana is één van de velen.

En je kan dan al prioriteit geven aan structurele maatregelen ten bate van de hele gemeenschap, het individuele leed is zo indringend dat je later in je tent, het beeld van Srijana op haar matje niet meer kwijtraakt en de slaap niet komt…!

Het houdt overduidelijk ook onze groepsgenoten bezig en wanneer ze aanbieden om gevoelig in de kosten bij te dragen, hakken we de knoop door en zal met hun hulp het project de kosten dragen. Uitstel is immers geen optie! We overleggen met de twee jonge mensen en dan wordt Tshering, onze gids, ingeschakeld en komen Srijana en haar man twee dagen later aan in het National Institute of Neurological and Allied Sciences in Kathmandu. Onmiddellijk worden de onderzoeken gestart. Daar geen enkele zorginstantie financieel tussenkomt, dient in Nepal de patiënt of zijn familie een aanzienlijk voorschot te betalen alvorens de patiënt in het ziekenhuis wordt toegelaten en dit is zéker het geval vooraleer een operatie wordt overwogen en gepland. Hier wordt dus overduidelijk dat in Nepal medische hulp voorbehouden is voor de betere klasse die het kan betalen. Wij storten dat voorschot voor Srijana en hebben een onderhoud met de neurochirurg. Hij legt uit wat er dient te gebeuren maar zegt erbij dat de kans dat zij nog haar zicht terugkrijgt erg klein is. Eerst wilde hij met medicatie de aanzienlijke tumor wat doen inkrimpen en zou dan het meisje opereren om op die manier de fatale druk van de hersenen weg te nemen. Pas dan kon hij zien of de tumor kwaadaardig is of niet.

Uiteindelijk loopt alles anders: Door omstandigheden buiten onze wil en waar we niets kunnen aan veranderen, gaat de operatie in laatste instantie niet door. Toch willen we dit voorval aanhalen omdat voor heel wat mensen in Nepal, het ontbreken van elke structurele hulp in geval van ziekte zoveel als een doodvonnis betekent. Het is enkel bij gelegenheden zoals een gezondheidskamp dat duidelijk wordt dat armoede veel meer is dan een synoniem van honger, dat duidelijk wordt hoezeer de armoede en marginaliteit mensen uitsluit van het meest basale recht op hulp en  ondersteuning, iets wat voor ons vanzelfsprekend is en waar we zelden bij stilstaan. Wat Srijana zelf betreft: we blijven in de mate van het mogelijke haar situatie opvolgen en hopen alsnog een mogelijkheid te vinden om de jonge vrouw te helpen en het jonge gezin te ondersteunen. We blijven hopen op een positieve uitkomst ook voor haar.

Later blijkt dat de situatie door ons niet kon worden rechtgezet.
In maart 2018 bij ons bezoek aan Gahate gingen we haar moeder opzoeken:
De moeder van Shrijana woont nog altijd in Gahate en samen met Tshering, mijn gids en tolk, besloot ik haar op te zoeken. Ze zat buiten haar hut met een buurvrouw te praten en was blijkbaar blij om mij te zien. Ik werd uitgenodigd om erbij te gaan zitten en ze vertelde dat Srijana met haar man en kinderen nog een tijd bij haar had gewoond, maar dat ze nu bij haar schoonouders woonde in een dorp meer oostwaarts. Ze stelde het niet goed en haar toestand was, zoals voorzien, gaandeweg achteruit gegaan. De moeder was erg verdrietig en vertelde dat verschillende mensen hadden geprobeerd haar dochter te overtuigen om zich te laten opereren, maar dat had ze telkens geweigerd. Met een erg bezwaard gemoed namen we afscheid. Terecht, want toen we einde oktober de vrouw opnieuw bezochten, bleek dat haar dochter twee maanden tevoren was overleden! Ze vertelde wel dat ze haar twee kleinkinderen nog geregeld kon zien en dat was duidelijk een troost. Hier werd nog maar eens pijnlijk duidelijk dat in ernstige situaties toegang  tot medische zorg zo goed als onbestaande is.